sep 2023

De bloemen en de bijtjes

Ik kreeg bloemen-knikkers cadeau die mijn tuin zouden omtoveren in een bloemenzee waar bijen en vlinders op af komen. Want zeg nou zelf? Wie wil er geen kleurige, zoemende en fladderende tuin?

Ik heb alleen geen groene vingers. Het niet-betegelde deel van mijn tuin is bedekt met dikke lagen dorre bladeren. Het kostte me daarom wat moeite om die bloem-knikkers op schone aarde te laten vallen.

Luie tuinier

Het is niet zo dat ik alleen maar een luie tuinier ben. Die oude bladeren liggen er ook met een doel. Ze zijn een winter-schuilplaats voor insecten. In het voorjaar zijn die kriebelbeestjes vervolgens een voedselbron voor allerhande vogels. En als die vogels er toch zijn, eten ze ook direct de eikenprocessierupsen uit de bomen bij mijn buren. Scheelt weer overlast van ronddwarrelende brandhaartjes.

Niet alleen voordelen

Die overwinterende dorre bladeren hebben helaas ook een nadeel. Nog los van de mopperende nette tuiniers in mijn straat. Dorre blaadjes zijn namelijk net als lang weelderig gras erg aantrekkelijk voor teken. Die kleine spinachtige rukt op in Nederland en draagt steeds vaker een ziekmakend bacterie met zich mee.
De teek wacht tot er een leuk zoogdier door het gras en de dorre bladeren banjert. Dan springt het op poot of been, trippelt razendsnel naar een oksel, knieholte of naar een ander warm en vochtig plekje. Daar zuigt het zich vast en drinkt gulzig van het bloed van de gastheer. Tijdens het drinken draagt de teek meteen die nare bacterie over aan zijn gastheer.

Zuigzoen

Nu was er laatst een leuk nieuwtje. Witstaartherten lijken iets in hun bloed te hebben dat de ziekmakende bacteriën doodt. Wij mensen hebben dat (nog) niet en kunnen door de teken-zuigzoen de ziekte van Lyme en andere ziektes oplopen. Hierdoor kun je gezondheidsklachten krijgen: huidklachten, gewrichts- en spierklachten, zenuwaandoeningen en hartklachten. Niet iedereen wordt ziek, maar een tekenbeet kan echt vervelende gevolgen hebben.

Werk

Nu zit die teek natuurlijk niet alleen in mijn tuintje. Ook in parken, bermen, natuurgebieden. Als er maar gras, dorre bladeren of laag struikgewas is. Als je aan het werk bent in dat soort gebieden, dan moet je dus opletten. De teek ligt op de loer. Of je nu een leiding legt door een weiland, tijdens wegwerkzaamheden door de berm loopt of een Dixi bezoekt die in het gras aan de rand van het bouwterrein staat.

Beheersmaatregelen

Gelukkig kun je de kans op een tekenbeet verkleinen. Bijvoorbeeld door niet door gras, dorre bladeren en lage struiken te lopen. Dat kun je tijdens het werk niet altijd vermijden. Draag daarom kleren met lange mouwen en een lange broek. Trek je sokken heel charmant over je broek. En daarnaast: checken, checken, checken. Hoe sneller je de teek verwijdert, hoe kleiner de kans dat je ziek wordt.

Bronaanpak

Ik ben zelf groot fan van bronaanpak, dus misschien moet ik de bladeren in mijn tuin voortaan direct na het vallen weghalen. Maar dan zit ik wel weer met die eikenprocessierupsen en scharrelen er veel minder vogels rond in mijn tuin. Ik denk dat ik een deel van mijn tuin bestempel als dorre-bladeren-reservaat. Daar kom ik gewoon niet meer. Stop ik die bloemen-bommetjes wel in potten. Dat vinden de bijen en vlinders vast niet erg.

Media

Bloed van witstaartherten doodt de bacteriën die de ziekte van Lyme veroorzaken | VRT NWS: nieuws

Meer weten

Ziekte van Lyme | RIVM
Alles over de ziekte van Lyme | Stigas
Eikenprocessierups | RIVM
Eikenprocessierups | Stigas